Tanım | Beyinde beta-amiloid plaklarının ve tau protein birikimlerinin neden olduğu ilerleyici nörodejeneratif bir hastalıktır. Demansın en yaygın nedenidir. |
Risk Faktörleri | İleri yaş, genetik yatkınlık (APOE4 taşıyıcılığı), hipertansiyon, diyabet, depresyon, düşük eğitim seviyesi. |
Nedenler | Beta-amiloid plakları ve tau protein yumaklarının birikimi, nöroinflamasyon, sinir hücrelerinde dejenerasyon. |
Belirtiler | Unutkanlık (özellikle yakın dönem hafıza kaybı), yön bulma güçlüğü, konuşma bozuklukları, kişilik ve davranış değişiklikleri, ajitasyon. |
Evreleri | Preklinik evre → Hafif kognitif bozukluk → Erken evre Alzheimer → Orta evre Alzheimer → Geç evre Alzheimer. |
Tanı Yöntemleri | Klinik değerlendirme, nöropsikolojik testler, beyin görüntüleme (MR, PET, SPECT), biyobelirteçler (beyin-omurilik sıvısında beta-amiloid ve tau protein ölçümü). |
Tedavi | Kolinesteraz inhibitörleri (donepezil, rivastigmin, galantamin), NMDA antagonistleri (memantin). Hastalığın ilerlemesini yavaşlatmaya yönelik deneysel tedaviler üzerinde çalışmalar devam etmektedir. |
Destekleyici Bakım | Hasta yakınlarına psikososyal destek, bilişsel terapi, günlük yaşam aktivitelerinin düzenlenmesi, güvenlik önlemleri. |
Korunma Yolları | Düzenli fiziksel egzersiz, Akdeniz diyeti, mental ve sosyal aktiviteler, hipertansiyon ve diyabet kontrolü. |
Prof. Dr. Meltem Demirkıran, nöroloji alanında uzmanlaşmış, özellikle Multipl Skleroz, Parkinson ve hareket bozuklukları üzerine çalışmalar yürüten deneyimli bir akademisyendir. Çukurova Üniversitesi'nde bu alanlara yönelik klinik birimler kurarak önemli katkılarda bulunmuş ve ulusal ile uluslararası çalışma gruplarında aktif rol almıştır. Bilimsel araştırmaları ve yenilikçi tedavi yaklaşımlarıyla nöroloji bilimine katkılar sunmaktadır.