| Tanım | Demans, bilişsel işlevlerde ilerleyici bozulma ile karakterize edilen bir sendromdur. Hafıza, dikkat, dil, problem çözme ve günlük yaşam aktivitelerinde kayıplara yol açar. |
| Alt Tipler | Alzheimer hastalığı, vasküler demans, Lewy cisimcikli demans, frontotemporal demans, mikst tip demans. |
| Risk Faktörleri | İleri yaş, aile öyküsü, düşük eğitim seviyesi, hipertansiyon, diyabet, sigara, depresyon. |
| Nedenler | Nörodejeneratif hastalıklar, serebrovasküler hastalıklar, travmatik beyin hasarı, metabolik bozukluklar. |
| Belirtiler | Hafıza kaybı, kafa karışıklığı, konuşma bozuklukları, yön bulma güçlüğü, kişilik değişiklikleri, ajitasyon, uyku bozuklukları. |
| Evreleri | Hafif kognitif bozukluk → Erken evre demans → Orta evre demans → İleri evre demans. |
| Tanı Yöntemleri | Klinik değerlendirme, nöropsikolojik testler (MMSE, MoCA), beyin görüntüleme (MR, BT, PET), biyobelirteçler (beyin-omurilik sıvısında beta-amiloid ve tau protein düzeyleri). |
| Tedavi | Kesin tedavisi yoktur. Semptomları azaltmaya ve hastalığın ilerlemesini yavaşlatmaya yönelik ilaçlar (kolinesteraz inhibitörleri: donepezil, rivastigmin, galantamin; NMDA antagonistleri: memantin) ve destekleyici bakım uygulanır. Davranışsal ve çevresel düzenlemeler önemlidir. |
| Korunma Yolları | Fiziksel ve zihinsel aktivitenin artırılması, sağlıklı beslenme (Akdeniz diyeti), kronik hastalıkların kontrolü, sosyal etkileşimin sürdürülmesi. |
Prof. Dr. Meltem Demirkıran, nöroloji alanında uzmanlaşmış, özellikle Multipl Skleroz, Parkinson ve hareket bozuklukları üzerine çalışmalar yürüten deneyimli bir akademisyendir. Çukurova Üniversitesi'nde bu alanlara yönelik klinik birimler kurarak önemli katkılarda bulunmuş ve ulusal ile uluslararası çalışma gruplarında aktif rol almıştır. Bilimsel araştırmaları ve yenilikçi tedavi yaklaşımlarıyla nöroloji bilimine katkılar sunmaktadır.