Tanım | Lewy cisimciklerinin (anormal alfa-sinüklein protein birikimi) beyin hücrelerinde birikmesi sonucu gelişen, bilişsel ve motor fonksiyonları etkileyen ilerleyici bir nörodejeneratif hastalıktır. |
Risk Faktörleri | İleri yaş, genetik yatkınlık, erkek cinsiyet, aile öyküsü. |
Nedenler | Beyinde anormal alfa-sinüklein protein birikimi, dopaminerjik ve kolinerjik sistemlerde bozulma, oksidatif stres. |
Belirtiler | - Bilişsel belirtiler: Dalgalanan bilinç durumu, dikkat eksikliği, görsel halüsinasyonlar. \n- Motor belirtiler: Parkinsonizm (ellerde titreme, kas sertliği, hareket yavaşlığı, yürüme bozukluğu). \n- Otonomik belirtiler: Düşük tansiyon, terleme bozuklukları, idrar sorunları. \n- Psikiyatrik belirtiler: Depresyon, kaygı bozukluğu, REM uykusu davranış bozukluğu (kabuslara ve canlı rüyalara bağlı olarak uykuda bağırma, hareket etme). |
Evreleri | - Erken evre: Hafif unutkanlık, dikkat eksikliği, hafif motor belirtiler. \n- Orta evre: Halüsinasyonlar, belirgin hareket bozukluğu, günlük aktivitelerde zorlanma. \n- İleri evre: Şiddetli demans, yutma güçlüğü, tam bağımlılık. |
Tanı Yöntemleri | - Klinik değerlendirme (bilişsel ve motor testler). \n- Beyin görüntüleme (MRI, DaTSCAN – dopaminerjik sistem kaybını gösterir). \n- Biyobelirteç testleri (beyin-omurilik sıvısı analizi). |
Tedavi | - İlaç tedavisi: \n - Kolinesteraz inhibitörleri (rivastigmin, donepezil) bilişsel belirtileri hafifletebilir. \n - Levodopa parkinsonizm semptomları için kullanılabilir ancak halüsinasyonları kötüleştirebilir. \n - Halüsinasyonlar için atipik antipsikotikler (ketiapin, klozapin – dikkatli kullanılmalıdır). \n- Destekleyici tedaviler: Fizik tedavi, REM uyku bozukluğu için melatonin veya klonazepam. |
Önleme | Kesin bir önleme yöntemi bilinmemektedir. Sağlıklı beslenme, düzenli egzersiz, beyin sağlığını koruyucu aktiviteler önerilir. |
Prof. Dr. Meltem Demirkıran, nöroloji alanında uzmanlaşmış, özellikle Multipl Skleroz, Parkinson ve hareket bozuklukları üzerine çalışmalar yürüten deneyimli bir akademisyendir. Çukurova Üniversitesi'nde bu alanlara yönelik klinik birimler kurarak önemli katkılarda bulunmuş ve ulusal ile uluslararası çalışma gruplarında aktif rol almıştır. Bilimsel araştırmaları ve yenilikçi tedavi yaklaşımlarıyla nöroloji bilimine katkılar sunmaktadır.